DOCS Folgen

Documentaire over het boek De Fikser (1966) van Bernard Malamud en over hoe literatuur een rol kan spelen bij het overbrengen van levenservaringen. Met literair criticus Theo Hakkert en Malamud-liefhebber Sigrid van Dieren. De roman werd geïnspireerd door het verhaal van Menahem Mendel Beilis, een onterecht gevangen gehouden Jood in het tsaristische Rusland. Het boek werd dit jaar geselecteerd in het kader van de actie Schwob (www.schwob.nl). Verder: Bibeb spreekt. Teruggevonden opnames uit de archieven van Beeld en Geluid van de beroemde interviewster Bibeb (1914-2010) die kort geleden werd geportretteerd in het boek ‘Bibeb, de biechtmoeder van Nederland’. Dit boek van Adinda Akkermans en Roos Menkhorst kreeg de nodige aandacht, maar nu horen we Bibeb zelf, onder meer ondervraagd door Renate Rubinstein.

Hoe een veilige vakantiestemming te vinden in een wereld geteisterd door terreur? Documentairemaker Margot de Nooijer vertrouwt de tegenstrijdige reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken niet en besluit om zelf op onderzoek te gaan in het 'levensgevaarlijke' Tunesië.

Terwijl Europa worstelt met de opvang van honderdduizenden vluchtelingen, zijn er ook mensen die een tegengestelde beweging maken. Fabakary Ceesay vluchtte uit Gambia en kreeg asiel in Nederland. Hij liep er gevaar omdat hij als journalist de mensenrechtenschendingen aan de kaak stelde. Nu is er een nieuw regime en wil hij helpen de democratie in zijn land te versterken. Hij keert terug met zijn vrouw en zesjarige dochter, en kan niet wachten om weer in Gambia te zijn. Maar als Fabakary met zijn gezin op het vliegtuig stapt, wordt tegelijkertijd een Afghaans gezin het land gedwongen uitgezet, ondanks protest van Vluchtelingenwerk dat vreest voor hun veiligheid. Ieder jaar keren duizenden mensen terug naar hun land van herkomst. De Nederlandse overheid helpt hen een handje en probeert mensen te verleiden vrijwillig terug te gaan; ook als ze hier eigenlijk willen blijven: illegalen, uitgeprocedeerde asielzoekers en mensen die nog wachten op de uitslag van hun asielaanvraag. Hoe doen ze dat? En hoe gaat het met de mensen die teruggekeerd zijn? Kunnen ze een bestaan opbouwen? En hoe kijken ze nu naar Nederland? Programmamaker Katinka Baehr onderzoekt het proces van terugkeer aan de hand van persoonlijke verhalen van mensen die Nederland weer verlieten; vrijwillig, gedwongen en alles wat daar tussenin zit.